Hoe zit het met de emoties van jouw kind?

Posted 17 mei 2020

Executieve functies zorgen voor controle over je gedrag die nodig zijn om een taak of opdracht te kunnen voltooien. Kinderen, maar zeker ook volwassenen, die zwak ontwikkelde executieve functies hebben, hebben hier vaak moeite mee, wat voor de nodige frustratie zorgt. Bijvoorbeeld: Je kind roept steeds maar door je verhaal heen, altijd net wanneer jij aan het telefoneren bent; je kind kan zich moeilijk aan afspraken houden; komt vaak te laat of wil maar niet starten met zijn huiswerk.

Peuters kunnen nog niet goed omgaan met uitgestelde aandacht
Soms is het heel normaal en passend bij de leeftijd dat jouw kind een vaardigheid nog niet goed onder de knie heeft. Denk bijvoorbeeld eens aan de periode toen jouw kind nog een peuter was. Peuters kunnen nog niet goed omgaan met uitgestelde aandacht. Als ze iets willen, willen ze het nu meteen en als dat niet kan schreeuwen ze de boel bij elkaar. Iedereen weet wel wat ik bedoel met een situatie van een huilende peuter op de vloer van de supermarkt die al krijsend duidelijk maakt niet meer verder te willen naar de kassa, omdat hij die lekkere zak snoep wil die daar toevallig op ooghoogte in de schappen ligt. Behoorlijk gênant, maar gelukkig overkomt deze situatie vrijwel iedere ouder.

Hoe werkt het in ons brein?
Executieve functies ontwikkelen zich in het brein. Het brein is een ontzettend plastisch orgaan en is pas uitgerijpt rond je 25e levensjaar. Het ontwikkelt zich van achter naar voren, dus de voorkant van je brein (de frontale cortex) is het laatst aan de beurt. En juist in dat deel ontwikkelen de executieve functies. Omdat het brein zo flexibel is, kun je alle vaardigeden die belangrijk zijn om je gedrag te sturen en controleren van jongs af aan oefenen. De peuter in het supermarktvoorbeeld mag bijvoorbeeld oefenen om zijn emoties onder controle te houden, want van een peuter is het nog vrij geaccepteerd wanneer hij krijsend in de supermarkt ligt te rollenbollen. Maar ben je bijvoorbeeld 16 jaar en je laat dit gedrag nog steeds zien, dan is het niet meer geaccepteerd. Ze zullen je heel raar aankijken.

De executieve functies beïnvloeden je gedrag en je leren
Je bent je niet zo bewust van de ontwikkeling van executieve functies. Zeker niet wanneer alles best goed gaat met je kind. Pas wanneer je een probleem hebt met bijvoorbeeld het gedrag van je kind valt pas op dat er wat te leren valt. Zoals hierboven beschreven, sturen de executieve functies je hele doen en laten aan. Ze beïnvloeden je gedrag en je leren. Dat aansturen gebeurt grotendeels zonder dat je je daar bewust van bent. Je gebruikt je executieve functies vooral in nieuwe situaties. Jij als ouder bent op het moment dat jouw peuter krijsend op de supermarktvloer ligt, de prefrontale cortex van jouw kind. Want in aanleg zijn de executieve functies wel aanwezig, alleen de vaardigheid die daarbij hoort moet nog worden geoefend. Dat is dus de taak van jou als opvoeder.

Hoe doe je dat bij emotieregulatie? Wij maken producten voor onderwijsprofessionals. Deze producten gaan veelal over executieve functies. Er zijn 11 executieve functies en emotieregulatie is er daar eentje van. Je brein houdt van structuur en routine. Wanneer de regels duidelijk zijn voor je kind, kan het zich veilig voelen en daardoor beter zijn emoties regelen.

Speel veel spelletjes
Bij spelletjes spelen kunnen de emoties soms hoog oplaaien, bijvoorbeeld wanneer jouw kind niet tegen zijn verlies kan. Door spelletjes te doen, kun jij laten zien hoe jij met jouw verlies omgaat en kun je eventueel handreikingen geven aan je kind die helpen bij het leren omgaan van verlies.

Geef woorden aan de emotie
Als je kind boos of verdrietig is, vertel hem dan dat dat helemaal oké is. Emoties mogen er zijn! Geef woorden aan de emotie, zodat jouw kind deze leert te gebruiken en zich daardoor beten kan uiten. Lees samen boeken over emoties en praat erover met elkaar. Maak het luchtig, biedt steun en stel een beloning in het vooruitzicht. Je kunt ook samen een emotiemeter maken waarop jouw kind kan aangeven hoe het zich voelt. Dat kan met cijfers van 1 tot 10 of met de kleuren groen, oranje, rood. Op onze downloadpagina kun je deze downloaden en gebruiken.

Meer weten over executieve functies? Kijk op eens rond op deze site of volg ons op Facebook ↪